Nghị định số 38/2012/NĐ của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật an toàn thực phẩm đã được ban hành ngày 25/4. Trước đó, Chiến lược quốc gia An toàn thực phẩm giai đoạn 2011-2020 và Tầm nhìn 2030 cũng đã được phê duyệt. Nhân dịp này, Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Thiện Nhân đã trả lời phỏng vấn xung quanh vấn đề bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm.* Phóng viên (PV): Thưa Phó Thủ tướng, chưa bao giờ vấn đề an toàn thực phẩm lại thu hút sự quan tâm đặc biệt, không chỉ của dư luận mà cả của Đảng, Quốc hội, Chính phủ. Những vấn đề thiết thân hàng ngày, tưởng là nhỏ như việc ăn uống của người dân, đã trở thành vấn đề nghị sự quốc gia, xin Phó Thủ tướng chia sẻ ý kiến về vấn đề này?
* Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân (Phó Thủ tướng): Bản chất chế độ xã hội của chúng ta là chăm lo cuộc sống cho toàn dân. Bên cạnh việc tăng trưởng kinh tế, tăng thu nhập cho người dân, việc làm thế nào để đảm bảo bữa ăn ngon, an toàn có ý nghĩa hết sức quan trọng đối với mỗi gia đình và cả quốc gia. Thời gian qua, công tác bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm tuy đạt được những kết quả nhất định, nhưng còn rất nhiều vấn đề ngổn ngang mà dư luận xã hội rất quan tâm. Ý nghĩa của an toàn vệ sinh thực phẩm không phải là chuyện nhỏ mà là vấn đề rất lớn. Quốc hội vừa thông qua Luật an toàn thực phẩm, trên cơ sở đó ngày 4/1/201, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Chiến lược an toàn vệ sinh thực phẩm giai đoạn 2011-2020 và Tầm nhìn 2030.
* PV: Xin Phó Thủ tướng cho biết, tại sao trong Chiến lược quốc gia về an toàn thực phẩm có tính đến tầm nhìn 2030?
* Phó Thủ tướng: Chính phủ phải định hướng công tác an toàn vệ sinh thực phẩm không chỉ đến năm 2020 mà kéo dài đến tận 2030, cho thấy những khó khăn, bất cập của vấn đề đảm bảo an toàn thực phẩm không thể giải quyết nhanh một sớm một chiều, mà phải có Tầm nhìn dài hạn. Gần đây nhất, ngày 25/4 Thủ tướng Chính phủ đã ký Nghị định hướng dẫn thi hành một số điều của Luật an toàn thực phẩm và chỉ sau 01 ngày Ban chỉ đạo liên ngành Trung ương về an toàn về sinh thực phẩm đã tổ chức họp định kỳ thông qua cầu truyền hình, với khoảng 1000 cán bộ quản lý nhà nước các cấp đã tham gia cuộc giao ban trực tuyến này.
* PV: Phó Thủ tướng là Trưởng Ban chỉ đạo liên ngành Trung ương về an toàn vệ sinh thực phẩm, Phó Thủ tướng có nhận xét và đánh giá như thế nào sự vào cuộc của các cấp ủy Đảng, chính quyền trong công tác bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm?
* Phó Thủ tướng: Ban chỉ đạo Quốc gia an toàn thực phẩm đã hoạt động được 4 năm và thời gian trước đó, cho thấy sự vào cuộc của cấp ủy Đảng, chính quyền các cấp và các đoàn thể đã ngày càng tốt hơn. Bên cạnh những khó khăn cần giải quyết, cũng nhận thấy có sự tiến bộ rõ rệt về công tác an toàn vệ sinh thực phẩm. Nếu năm 2011, số vụ ngộ độc, số người ngộ độc và số người tử vong do ngộ độc thực phẩm đều đã giảm, đặc biệt số người tử vong vì ngộ độc thực phẩm giảm gần một nửa so với thời gian trước đó. Điều này hết sức có ý nghĩa vì không gì có thể thay đổi, đo đếm được bằng tính mạng người dân. Bên cạnh đó, số vụ thanh tra, kiểm tra cơ sở sản xuất chăn nuôi, chế biến thực phẩm đã diễn ra thường xuyên và công tác giám sát cũng liên tục được mở rộng về quy mô, năm sau cao hơn năm trước nhiều lần. Kết quả đánh giá năm 2011 cho thấy nhận thức của người chế biến và tiêu dùng: thế nào an toàn thực phẩm đã đạt trên 80%. Từ nhận thức đúng về an toàn thực phẩm, các địa phương đang triển khai một số mô hình khá hiệu quả. Ví dụ tại TP.Hồ Chí Minh đã hình thành hệ thống các chuỗi liên kết 3 NHÀ, từ cung cấp đến chế biến và ra chợ cho 3 mặt hàng chính là rau, thịt, cá. Hoặc Hà Nội có mô hình thực phẩm đường phố an toàn từ 74 xã, phường, đến nay là hơn 100 đơn vị tham gia và sẽ tiếp tục triển khai.
* PV: Thưa Phó Thủ tướng, những chính sách và giải pháp về an toàn vệ sinh thực phẩm chúng ta đang triển khai đã đáp ứng được yêu cầu đặt ra? Nguyên tắc an toàn thực phẩm “từ trang trại đến bàn ăn” được triển khai thực hiện như thế nào nhằm đáp ứng nhu cầu trong nước và xuất khẩu?
* Phó Thủ tướng: Nhóm giải pháp thứ nhất là: Chiến lược quốc gia về An toàn thực phẩm giai đoạn 2011-2020 và Tầm nhìn 2030 ra đời cùng Nghị định, các thông tư liên tịch, nhằm hướng dẫn cụ thể thi hành Luật an toàn thực phẩm, cho thấy chưa bao giờ hệ thống luật pháp về an toàn vệ sinh thực phẩm của chúng ta lại đồng bộ và đầy đủ như bây giờ. Theo đó, tại cuộc giao ban về an toàn thực phẩm vừa qua, Chính phủ yêu cầu từ nay đến quý III/2012, tất cả các tỉnh, thành phố phải hoàn thành xây dựng Kế hoạch 4 năm về an toàn vệ sinh thực phẩm, giai đoạn 2011-2015. Từ đó xác định mục tiêu cụ thể của mỗi địa phương về công tác bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm. Đây là cơ sở rất quan trọng để các địa phương quyết định giải pháp trọng điểm và phối hợp với các ban, ngành trong thực hiện mục tiêu quốc gia về an toàn thực phẩm giai đoạn 2015-2020.
Nhóm giải pháp thứ hai là: Chúng ta cần đẩy mạnh thanh tra, kiểm tra an toàn thực phẩm. Trên cơ sở kinh nghiệm đã làm vừa qua để thực hiện sự phối hợp tốt hơn nữa, đặc biệt giữa các Bộ Công an, Bộ Y tế, Bộ Nông nghiệp & phát triển nông thôn, Bộ Công Thương.
Nhóm giải pháp thứ ba là: Các bộ, ngành, địa phương cần đẩy mạnh nâng cao nhận thức chuyển đổi hành vi về an toàn thực phẩm và cụ thể hóa theo từng điều kiện địa phương. Đề nghị năm nay các địa phương tập trung vào lĩnh vực nông nghiệp là rau an toàn và thực hiện cuộc vận động Nói không với sản xuất rau không an toàn để người dân đi chợ yên tâm; Không buôn bán dưới mọi hình thức những phụ gia thực phẩm bị cấm kinh doanh và không an toàn; Nói không với giết mổ không an toàn. Đề nghị Bộ Công Thương từ việc làm thí điểm mô hình chợ an toàn tại 6 tỉnh giáp biên giới, trong năm nay tiếp tục nhân rộng mô hình chợ an toàn; tăng cường lực lượng chuyên trách làm công tác an toàn thực phẩm, nhất là trong quản lý nhà nước, đặc biệt những người làm thanh tra; đồng thời thực hiện công bố xếp hạng Chỉ số an toàn thực phẩm cấp địa phương và quốc gia. Chúng ta coi trọng sức khỏe của người dân Việt Nam, đồng thời coi trọng sức khỏe người dân các nước mà Việt Nam xuất khẩu. Vừa qua, chúng ta bắt đầu triển khai cam kết là thực phẩm xuất khẩu vào Việt Nam phải được công bố xuất xứ hàng hóa và ngược lại hàng hóa Việt Nam cũng chấp nhận các quốc gia kiểm tra công khai xuất xứ hàng hóa. Theo Chiến lược quốc gia về an toàn thực phẩm, Việt Nam xác định, địa phương nào có dân số từ 2 triệu người trở lên phải có phòng thí nghiệm kiểm tra an toàn vệ sinh thực phẩm; tỉnh nào ở biên giới phải có phòng thí nghiệm, cùng với làm tốt công tác vận động đăng ký sản xuất an toàn thực phẩm theo tiêu chuẩn Việt Nam và quốc tế.
* PV: Trân trọng cảm ơn Phó Thủ tướng./.
Nhật Minh (thực hiện)
