Theo khảo sát, đánh giá và kiểm tra thực tế tại KKT Vũng Áng của Đoàn công tác Chính phủ cũng như báo cáo của Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Xây dựng và UBND tỉnh Hà Tĩnh, cùng với việc đáp ứng nhu cầu nhân lực của KKT Vũng Áng trong giai đoạn 2011-2015 với khoảng 74.000 lao động ở các cấp trình độ, chủ yếu là nhân lực phục vụ ngành công nghiệp nặng, cần triển khai với tốc độ cao, đồng bộ và trách nhiệm cao nhất nhiệm vụ chuẩn bị 1 vạn chỗ ở cho người lao động trong năm 2012 và khoảng 74.000 người đến năm 2015.
Tại hội nghị, những kinh nghiệm thực tế, những mặt được, chưa được, những tồn tại, vướng mắc, những câu hỏi về cơ chế đã được nêu và được thảo luận thẳng thắn.
Sau 2 năm triển khai, các cơ sở đào tạo đã đáp ứng được 14.000 lao động ở các cấp trình độ cho KKT Vũng Áng. Nhiều ý kiến cho rằng để đảm bảo nhu cầu nhân lực cho KKT Vũng Áng với số lượng nêu trên không phải là quá khó đối với năng lực đào tạo của các cơ sở đào tạo của nước ta hiện nay, nhưng việc thu hút và giữ chân người lao động đến làm việc và bám trụ lâu dài tại các doanh nghiệp trong KKT là bài toán chưa thể giải đáp ngay. Theo đó, ngoài việc trả lương cao hơn hẳn so với mặt bằng chung, việc đáp ứng được yêu cầu về nơi ở, bệnh viện, trường học cũng là những điều kiện không thể thiếu.
Chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh Võ Kim Cự thẳng thắn thừa nhận, Hà Tĩnh đang đứng trước những cơ hội phát triển nhanh do các dự án đầu tư lớn tại tỉnh đem lại. Tuy nhiên, sau khi có đầy đủ các điều kiện quan trọng như vốn, hạ tầng, khoảng trống về nguồn nhân lực đang là lực cản để các các dự án này vận hành hiệu quả, đúng tiến độ. Trong đó, KKT Vũng Áng là ví dụ điển hình.
Việc đáp ứng nhu cầu nhà ở, bệnh viện các hạ tầng xã hội phục vụ cho người lao động và người thu nhập thấp được quy định trong Luật Nhà ở và trách nhiệm thuộc về Nhà nước. Tuy nhiên, do điều kiện còn khó khăn, Hà Tĩnh đang khuyến khích xã hội hóa trong công tác xây dựng nhà ở cho công nhân.
Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân yêu cầu lãnh đạo Bộ Xây dựng cùng các cơ quan chức năng và tỉnh Hà Tĩnh sớm tháo gỡ những khó khăn về nhà ở cho người lao động tại Vũng Áng. - Ảnh: VGP/Từ Lương
Chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh đề nghị Chính phủ cho phép thực hiện cơ chế thí điểm đặc thù trong việc xây dựng nhà ở cho công nhân ở KKT Vũng Áng, ước tính kinh phí đầu tư để xây dựng nhà ở cho người lao động thuê đến năm 2016 là 300 tỷ đồng.
Hà Tĩnh cũng đề nghị Bộ Giáo dục và Đào tạo có cơ chế riêng, linh hoạt cho 37 cơ sở đào tạo của Hà Tĩnh đang đào tạo nhân lực cho KKT Vũng Áng, để các cơ sở này có thể chủ động hơn. Ví dụ, Bộ Giáo dục và Đào tạo cho phép miễn giảm học phí đối với học sinh, sinh viên đang học tập tại các cơ sở này có cam kết về công tác lâu dài tại KKT Vũng Áng.
Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Bùi Văn Ga nêu rõ, sau gần 2 năm, việc chuẩn bị nhân lực cho toàn bộ KKT Vũng Áng đã có những chuyến biến ban đầu khá tích cực. Tuy nhiên, do việc duy trì thông tin giữa UBND tỉnh Hà Tĩnh, Ban Quản lý KTT Vũng Áng với 2 tổ công tác của Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Xây dựng còn hạn chế, không tổ chức giao ban 1 tháng/lần như đã yêu cầu chính là tác nhân gây ra sự chậm trễ trong việc chuẩn bị số lượng nhân lực khổng lồ cho Vũng Áng.
Ngoài ra, Hà Tĩnh và các doanh nghiệp tại KKT Vũng Áng vẫn chưa có chính sách đủ mạnh để kêu gọi và thu hút nhân lực Hà Tĩnh và các tỉnh lân cận đến làm việc. Bên cạnh đó, do chưa làm tốt công tác thông tin tuyên truyền về nhu cầu nhân lực, chế độ tuyển dụng và đãi ngộ với người lao động ở KKT Vũng Áng nên người lao động cả nước chưa quan tâm đến nhu cầu rất lớn về nhân lực của khu vực kinh tế trọng điểm này.
Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Đình Toàn cho rằng Hà Tĩnh cần nâng cao công tác quản lý quy hoạch nhà tái định cư, nhà ở cho công nhân tại KKT Vũng Áng, tránh tình trạng xây dựng manh mún, thiếu đồng bộ. Từ nay đến năm 2015, KKT Vũng Áng đứng trước yêu cầu xây dựng rất lớn, vì vậy cần thay đổi tư duy để ứng dụng công nghệ thi công hiện đại theo hướng tiết kiệm thời gian và kinh phí xây dựng từ 40% đến 50%. Thứ trưởng Nguyễn Đình Toàn đã gợi ý và nêu một số kinh nghiệm hay ở nước ngoài đang triển khai hiệu quả.
Phát biểu tại Hội nghị, Phó Thủ tướng đánh giá cao quyết tâm của Hà Tĩnh, sự hợp tác giữa các nhà đầu tư với các cơ sở đào tạo. Phó Thủ tướng đã chỉ ra một số công việc cụ thể, theo đó Hà Tĩnh, ngành giáo dục và dạy nghề cần đẩy nhanh hơn nữa tiến độ đào tạo nhân lực.
Phó Thủ tướng yêu cầu trong tháng 5/2012, cần hoàn thành phương án về cơ chế riêng dành cho đào tạo nguồn nhân lực cho Vũng Áng. Cùng với đó, xây dựng chương trình cụ thể để tuyên truyền sâu về đề án đào tạo nhân lực cho KKT để thông tin tuyển sinh đến được với học sinh, sinh viên cả nước.
Các nhà trường trong khu vực cần phối hợp và liên kết với nhau để tranh thủ nguồn lực và khả năng của giáo viên. Đồng thời, cần vận động các doanh nghiệp trong và ngoài nước tham gia cam kết hỗ trợ đào tạo cho KKT để doanh nghiệp có thể chủ động về nguồn nhân lực cho chính mình.
Về hạ tầng xã hội, Phó Thủ tướng đề nghị cần tổ chức thí điểm ứng dụng công nghệ mới trong thi công, xây lắp nhà ở cho công nhân; giao các doanh nghiệp nhà nước quản lý và thi công nhà ở cho công nhân.
Đồng thời, Ban Quản lý KKT Vũng Áng cần chuẩn bị và hình thành chuỗi cung cấp thực phẩm đảm bảo cung cấp cho người lao động; tính tới phương án xây dựng bệnh viện nhằm đáp ứng nhu cầu của người lao động tại KKT.
Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân thắp hương tưởng niệm 10 nữ thanh niên xung phong Anh hùng tại Khu di tích Ngã ba Đồng Lộc. - Ảnh: VGP/Từ Lương
Cũng trong ngày 24/4, trong không khí cả nước đang chuẩn bị kỷ niệm 37 năm giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975- 30/4/2012), Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân và Đoàn công tác Chính phủ đã đến thắp hương tưởng niệm 10 nữ thanh niên xung phong Anh hùng tại Khu di tích Ngã ba Đồng Lộc.
Từ Lương